Máy siêu âm

MÁY SIÊU ÂM THẾ HỆ MỚI - ĐỘT PHÁ CÔNG NGHỆ - NHIỀU CHỨC NĂNG HỖ TRỢ CHO BÁC SỸ TRONG CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH
I. Máy siêu âm là gì?

Máy siêu âm là một thiết bị y khoa sử dụng sóng âm siêu âm để tạo ra hình ảnh chi tiết về các cơ quan và cấu trúc bên trong cơ thể con người. Cơ chế hoạt động của nó dựa trên việc phát và thu sóng siêu âm vào cơ thể, sau đó phân tích các tín hiệu phản hồi từ các cấu trúc nội tạng để tạo ra hình ảnh hai chiều 2D hoặc ba chiều 3D. Từ đó giúp bác sỹ chẩn đoán, theo dõi các tình trạng bệnh tật một cách chính xác và trực quan. Máy siêu âm đa chức năng có thể thực hiện được nhiều chẩn đoán bệnh khác nhau liên quan tới bụng tổng quát, cơ xương khớp, sản khoa, phụ khoa, nhi khoa, tim mạch, mạch máu, tuyến giáp, tuyến vú, mắt, thẩm mỹ, tiêu hóa điều trị bệnh ung thư, v.v.
Thiết bị siêu âm là một công cụ chẩn đoán không xâm lấn, sử dụng sóng âm tần cao (ultrasound) để tạo hình ảnh cấu trúc bên trong cơ thể. Không như phương pháp chụp X-quang, siêu âm không dựa vào bức xạ ion hóa, do đó loại trừ rủi ro gây tổn thương do phơi nhiễm bức xạ. Nhờ khả năng không gây đau đớn và không gây hại, siêu âm được xem là an toàn tuyệt đối cho bệnh nhân, đồng thời cung cấp kết quả chẩn đoán nhanh chóng và chính xác, đặc biệt trong lĩnh vực sản khoa và chẩn đoán các bệnh lý nội tạng.
Sự phát triển của công nghệ siêu âm đã cho phép nó trở thành một trong những phương pháp chẩn đoán hàng đầu, có khả năng phát hiện đa dạng các tình trạng bệnh lý, từ đánh giá chức năng tim mạch đến phát hiện dị tật bẩm sinh ở thai nhi. Tính phổ biến và độ tin cậy cao của siêu âm đã khiến cho nó trở thành một trang thiết bị không thể thiếu trong mọi cơ sở y tế từ phòng khám cơ bản đến các bệnh viện chuyên khoa, góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe.

II. Nguyên lý tạo ảnh của máy siêu âm là gì?

Nguyên lý tạo ảnh của máy siêu âm là sử dụng định vị bằng sóng siêu âm để tạo ra hình ảnh bên trong cơ thể người. Khi máy hoạt động thông qua đầu dò để phát và thu nhận phản hồi của sóng siêu âm, bác sỹ sẽ đặt đầu dò này lên da của người bệnh để ghi nhận lại các hình ảnh giải phẫu bên trong cơ thể người.

Trong quá trình truyền sóng siêu âm vào cơ thể người, sóng siêu âm sẽ xuyên qua và tiến sâu dần vào vị trí bác sỹ cần nhắm tới. Đầu dò sẽ phát ra các loại sóng siêu âm với các tần số khác nhau do người sử dụng chọn lựa, với mỗi tần số khác nhau sẽ tạo ra hình ảnh phản hồi khác nhau. Tất cả các đầu dò đều được thiết kế đa tần số nên các bác sỹ có thể tuỳ ý điều chỉnh và lựa chọn hình ảnh 2D hay 3D khác nhau tuỳ vào mỗi loại đầu dò.

Máy siêu âm tạo ra hình ảnh 2D để hiển thị cấu trúc bên trong cơ thể người giúp các bác sỹ chẩn đoán chính xác các bệnh lý

Máy siêu âm tạo ra hình ảnh 3D để hiển thị cấu trúc bên trong cơ thể thai nhi như mắt môi, mũi, miệng, tay, chân, xương thai nhi...

Hướng dẫn bác sĩ trong các thủ thuật điều trị chính xác như tiêm chất độc vào khối u, tiêu diệt u nhờ sóng siêu âm cao tần (HIFU) hoặc cắt bỏ u nhờ nội soi siêu âm.
Các đầu dò được sử dụng phổ biến trong máy siêu âm bao gồm: đầu dò Convex (bụng tổng quát),đầu dò Linear (mạch máu, tuyến giáp, tuyến vú, phần nông gần da), đầu dò tim (siêu âm tim),đầu dò Micro Convex (siêu âm thú nhỏ hoặc trẻ em), đầu dò âm đạo 2D (siêu âm phụ khoa hình ảnh 2D), đầu dò âm đạo khối 3D (siêu âm thai nhi, khảo sát phần phụ và khung chậu 3D), đầu dò 2 mặt Biplane (dùng trong khảo sát tử cung, phần phụ, âm đạo, tiền liệt tuyến… với 2 mặt Convex-Convex hoặc Convex-Linear) và các đầu dò đặc biệt như: Đầu dò siêu tim qua thực quản, đầu dò trong phẫu thuật…

Phân loại máy siêu âm

Có nhiều loại máy siêu âm được sử dụng trong y tế, mỗi loại có những ưu điểm và ứng dụng riêng. Tuỳ theo công nghệ, hình dáng, công dụng của từng loại để phân loại máy siêu âm như sau:
- Dựa theo hình dáng bên ngoài: Máy siêu âm xe đẩy, máy siêu âm xách tay, máy siêu âm cầm tay
- Dựa theo công nghệ: Máy siêu âm đen trắng, máy siêu âm doppler màu, máu siêu âm 2D/3D/4D hoặc 5D
- Dựa theo ứng dụng lâm sàng: Máy siêu âm tổng quát, máy siêu âm tim, máy siêu âm cơ xương khớp, máy siêu âm sản khoa.

III. Ứng dụng của máy siêu âm trong chẩn đoán hình ảnh

Máy siêu âm đa chức năng với sự đa dạng và linh hoạt giúp các bác sĩ và bệnh nhân có hình ảnh chi tiết trực quan về cơ thể mà không cần phải phẫu thuật. Đây là một kỹ thuật chẩn đoán không xâm lấn, giúp các bác sĩ có cái nhìn sâu sắc về tình trạng bệnh tật của người bệnh từ đó đưa ra những chẩn đoán chính xác và kịp thời. Máy siêu âm được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực y tế khác nhau, bao gồm:

1. Sản khoa và nhi khoa:

Kiểm tra sự phát triển của thai nhi, xác định giới tính, và phát hiện các dị tật bẩm sinh.

Theo dõi sự phát triển của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến tim mạch và hệ tiêu hóa.

2. Chẩn đoán hình ảnh bụng tổng quát:

Phát hiện và theo dõi các khối u, nang và viêm nhiễm trong các cơ quan như gan, thận, tuyến giáp, tử cung, vú, tinh hoàn và niệu đạo...

Kiểm tra và đánh giá chức năng của các cơ quan nội tạng như tim, phổi, gan, thận và túi mật...

3. Tim mạch:

Đánh giá kích thước, hình dạng và chức năng của tim cũng như các van tim và mạch máu...

Xác định các dấu hiệu của bệnh tim mạch, như suy tim, bệnh van tim và rối loạn nhịp tim.

4. Cơ xương khớp:

Chẩn đoán các vấn đề liên quan đến cơ, gân, khớp và xương như viêm khớp, thoái hóa khớp, gãy xương, và tổn thương cơ gân.

Hỗ trợ trong các thủ thuật điều trị cơ xương khớp, như tiêm thuốc vào khớp hoặc lấy mẫu mô.

5. Tiêu hóa:

Đánh giá chức năng của hệ tiêu hóa, bao gồm dạ dày, ruột, tụy, mật và gan.

Phát hiện các bệnh lý như viêm loét dạ dày, viêm ruột, sỏi mật, và u gan.

6. Hỗ trợ trong thủ thuật y tế:

Hướng dẫn bác sĩ trong các thủ thuật chính xác như tiêm thuốc vào khớp, đặt ống dẫn trong mạch máu hoặc lấy mẫu mô từ các cơ quan bên trong cơ thể.

7. Chẩn đoán và theo dõi bệnh lý ngoại khoa:

Đánh giá tổn thương mô mềm như áp xe, nhiễm trùng hoặc tụ máu.Đánh giá tình trạng mất tính liên tục của xương trong gãy xương…

Hỗ trợ trong điều trị các tổn thương ngoại khoa như rạch áp xe, tiêm thuốc hoặc đặt ống thoát dịch.

8. Nội soi:

Sử dụng siêu âm kết hợp với nội soi để điều tra các bệnh lý trong hệ tiêu hóa như ung thư dạ dày, viêm thực quản hoặc polyp ruột.

Giúp hướng dẫn các thủ thuật nội soi như lấy mẫu mô, cắt bỏ polyp hoặc chặn mạch máu chảy máu.

9. Đầu, cổ và mặt:

Chẩn đoán các bệnh lý liên quan đến tuyến giáp, tuyến nước bọt và các mạch máu ở đầu và cổ.

Đánh giá các tổn thương và nhiễm trùng trong các cấu trúc của mặt, như mắt, mũi và tai.

9. Nội tiết:

Đánh giá chức năng của các tuyến nội tiết như tuyến giáp, tuyến thượng thận và tuyến yên.

Phát hiện và theo dõi các khối u hoặc nang trong các tuyến nội tiết.

10. Phục hồi chức năng:

Hỗ trợ trong việc đánh giá và điều trị các tổn thương cơ, gân và khớp liên quan đến vận động như sau chấn thương hoặc phẫu thuật.

Giúp xác định kế hoạch điều trị và theo dõi tiến trình phục hồi của bệnh nhân.

11. Hỗ trợ trong các phương pháp điều trị:
Hướng dẫn bác sĩ trong các thủ thuật điều trị chính xác như tiêm hóa chất vào khối u, tiêu diệt u nhờ sóng siêu âm cao tần (HIFU) hoặc cắt bỏ u nhờ nội soi siêu âm.

IV. Tại sao máy siêu âm được sử dụng phổ biến hiện nay?

Máy siêu âm là một công cụ chẩn đoán y khoa vô cùng mạnh mẽ, hiện đang chiếm lĩnh vị trí không thể thay thế trong nền y học hiện đại. Sử dụng công nghệ sóng âm tần cao để cung cấp hình ảnh nội tạng chi tiết và rõ ràng. Nó đã trở thành người bạn đồng hành không thể thiếu trong hầu hết mọi quy trình chẩn đoán. Với khả năng không xâm lấn, an toàn tuyệt đối so với các phương pháp chụp chiếu sử dụng bức xạ, thiết bị này đã chứng minh được giá trị của mình, từ đánh giá sức khỏe tim mạch, theo dõi phát triển thai nhi, cho đến việc phát hiện sớm các bệnh lý khác nhau.

Không chỉ dừng lại ở sự an toàn và hiệu quả, máy siêu âm còn đem lại sự tiện lợi tối ưu nhờ khả năng di động và đa dạng trong mẫu mã, từ các máy cầm tay đến hệ thống máy chuyên biệt cho các phòng mổ và phòng khám. Cải tiến không ngừng trong công nghệ siêu âm như việc tích hợp trí tuệ nhân tạo Wis+ để Tự động phát hiện lát cắt chuẩn và đo đạc các chỉ số cơ bản trong Sản, phụ khoa, tim mạch và tổng quát; công nghệ trực quan hóa huyết động với: SR-Flow, Bright Flow và Micro- F: Siêu âm vi mạch; công nghệ mới kết xuất hình ảnh 5D: Surface, Grad.Light, S-Live, S-Live Contour, S-Live Silhouette… đã nâng cao đáng kể khả năng phân tích và định lượng các dấu hiệu bệnh lý, từ đó thúc đẩy nhu cầu sử dụng máy siêu âm trở nên phổ biến.

Trong bối cảnh hiện đại, máy siêu âm không chỉ là công cụ chẩn đoán, mà còn mở ra cánh cửa mới cho y học can thiệp và phẫu thuật, nhờ khả năng cung cấp hình ảnh thời gian thực giúp các bác sĩ thực hiện các thủ thuật một cách chính xác. Đây là lý do mà không chỉ các bệnh viện lớn, mà ngay cả các cơ sở y tế tư nhân và phòng khám chuyên khoa cũng không ngần ngại đầu tư vào thiết bị siêu âm. Phổ biến, an toàn, và chính xác - máy siêu âm đã khẳng định mình là một trong những phát minh quan trọng nhất của thế kỷ, đóng góp không ngừng vào việc nâng cao chất lượng điều trị và chăm sóc sức khỏe cộng đồng.